یکی از اولین چیزهایی که احتمالاً دوست دارید در زبان تایلندی یاد بگیرید، این است که چگونه “لطفاً” بگویید. پیشاپیش باید گفت که تقریباً هیچ‌کس از واژه‌های ได้โปรด (dai-prod) یا กรุณา (karuna) استفاده نمی‌کند — و شما هم نباید استفاده کنید. این واژه‌ها بسیار رسمی هستند و در مکالمات روزمره کاربردی ندارند. بیشتر در تابلوها و اطلاعیه‌های عمومی مانند فرودگاه یا سازمان‌های دولتی دیده می‌شوند. اگر در حال خواندن این مطلب هستید، احتمالاً نه در حال ساختن تابلوهای عمومی هستید و نه در حال گویندگی در فرودگاه؛ پس نیازی به استفاده از این واژه‌ها ندارید.
ما فقط به این واژه‌ها اشاره می‌کنیم چون گوگل فکر می‌کند این‌ها معادل “please” و یا «لطفاً» در زبان تایلندی هستند.
نکته‌ای مهم این است که مردم تایلند به اندازه‌ای که در انگلیسی “لطفاً” و “متشکرم” گفته می‌شود، این واژه‌ها را در مکالماتشان به کار نمی‌برند. در بسیاری از موقعیت‌ها، به جای گفتن “متشکرم” یا “لطفاً”، فقط از ذره‌ی مؤدبانه استفاده می‌کنند:
کراپ یا کاپ ครับ (khrap) برای مردان و کا ค่ะ (ka) برای زنان — که بسته به زمینه‌ی جمله می‌توانند معانی مختلفی داشته باشند.
نکته: آوانویسی (transliteration) زبان تایلندی فاجعه است! اگر واقعاً می‌خواهید زبان تایلندی را درست یاد بگیرید، باید الفبای آن را یاد بگیرید. هرچند شاید در نگاه اول ترسناک باشد، ولی در اصل فقط مجموعه‌ای از نمادهایی‌ست که هرکدام یک صدا را نشان می‌دهند — و شما می‌توانید در ۱۰ تا ۲۰ ساعت همه‌ی آن‌ها را یاد بگیرید. آیا ارزشش را دارد که با کمی زمان گذاشتن، سال‌ها از سردرگمی در درک و بیان زبان تایلندی نجات پیدا کنید؟ قطعاً بله، کاملاً ارزشش را دارد.
چگونه بگوییم «لطفاً (چیزی را) به من بده» به زبان تایلندی
الگوی اصلی جمله:
ขอ (چیز مورد نظر) หน่อย
(kɔ̌ɔ [چیز] nɔ̀ɔi)
اگر می‌خواهید از کسی بخواهید چیزی را به شما بدهد، مانند دادن یا پاس دادن یک شیء:
- کو گائو نوی ขอแก้วหน่อย (kɔ̌ɔ gɛ̂ɛo nɔ̀ɔi) – لطفاً یک لیوان بده / لیوان را بده لطفاً
- کو دانگ نویขอตังค์หน่อย (kɔ̌ɔ dtang nɔ̀ɔi) – لطفاً پول بده (یا: لطفاً یک مقدار پول بده)
نکات مهم:
- زبان تایلندی بسیار مبتنی بر بافت و موقعیت است. اگر همه متوجه منظور شما هستند، نیازی به گفتن “من” یا “تو” در جمله نیست.
- وقتی در رستوران یا فروشگاه چیزی سفارش می‌دهید، استفاده از واژه‌ی آئو เอา (ao) کاملاً رایج و پذیرفته شده است.
- در این موارد، ذره‌ی مؤدبانه‌ی جنسیتی (کراپ و یا کاپ ครับ برای مردان و کا ค่ะ برای زنان) نقش “لطفاً” را ایفا می‌کند.
مثال‌ها:
- آئو نَم بلا کراپ / کاپ เอาน้ำเปล่าครับ (ao náam bplàao khráp) – یک آب معدنی لطفاً
- آئو گافه یِن کا เอากาแฟเย็นค่ะ (ao gaa-fae yen khâ) – یک قهوه سرد لطفاً
یادگیری این الگوها کمک می‌کند در موقعیت‌های روزمره به شکلی طبیعی و مؤدبانه صحبت کنید.
چگونه بگوییم «لطفاً [فعل] را برای من انجام بده» به زبان تایلندی
می‌توانید از همان الگوی قبلی استفاده کنید، با این تفاوت که به‌جای اسم (چیز)، این بار از فعل یا عبارت فعلی استفاده می‌کنید.
در این حالت معمولاً واژه‌ی کا ขอ (khɔ̌ɔ) حذف می‌شود چون نای หน่อย (nɔ̀ɔi) به‌تنهایی نقش «لطفاً» را ایفا می‌کند.
وقتی می‌خواهید از کسی بخواهید کاری برای شما انجام دهد، معمولاً باید از کلمه‌ی هِی ให้ (hâi) بعد از فعل استفاده کنید.
ให้ (hâi) به‌معنای «دادن» است، و در زبان تایلندی وقتی فعل + ให้ به‌کار می‌رود، معنی‌اش انجام آن کار برای کسی دیگر است یا درخواست برای انجام آن کار توسط دیگری.
مثال‌ها:
- بئد هِی نوی เปิดให้หน่อย (bpə̀ət hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً برام بازش کن
- چوی بئد هِی نوی ช่วยเปิดให้หน่อย (chûai bpə̀ət hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً کمک کن این رو برام باز کنی / یه لطفی بکن بازش کن
- بئد هِی مای دای نوی เปิดให้หน่อยได้มั้ย (bpə̀ət hâi nɔ̀ɔi dâi mái) – می‌تونی لطفاً این رو برام باز کنی؟
کدام بهتر است؟
اگر تازه‌کار هستید، پیشنهاد می‌کنیم با ساده‌ترین نسخه یعنی:
بئد هِی نوی เปิดให้หน่อย (bpə̀ət hâi nɔ̀ɔi) شروع کنید.
این جمله خودش به‌اندازه‌ی کافی مؤدب هست چون หน่อย (nɔ̀ɔi) نقش «لطفاً» را بازی می‌کند.
وقتی که در گفتار به آن مسلط شدید، می‌توانید نسخه‌های بلندتر را هم یاد بگیرید.
فعل + هِی نوی ให้หน่อย (hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً فلان کار را برای من انجام بده
از این ساختار می‌توان زمانی استفاده کرد که از کسی می‌خواهید کاری را برایتان انجام دهد.
مثال‌ها:
- کییَن هِی نوی เขียนให้หน่อย (kǐan hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً برام بنویس
- تام هِی نوی ทำให้หน่อย (tam hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً برام انجام بده / این کار رو برام بکن
- سئ هِی نوی ซื้อให้หน่อย (sʉ́ʉ hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً برام بخر
- چک هِی نوی เช็คให้หน่อย (chék hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً برام بررسی کن / چک کن
- دوو هِی نوی ดูให้หน่อย (duu hâi nɔ̀ɔi) – لطفاً یه نگاهی بنداز / بررسی کن برام
این ساختار ساده، طبیعی و مؤدبانه است و در مکالمات روزمره بسیار پرکاربرد است.
چگونه به زبان تایلندی مؤدبانه درخواست کنیم
در اینجا چند جمله نمونه برای زمانی که می‌خواهید در زبان تایلندی با ادب بیشتری از کسی چیزی بخواهید آورده شده است:
درخواست مؤدبانه:
- ช่วยหน่อยได้มั้ย + ครับ/ค่ะ
چوی نوی دای مای کراپ / کا (chûai nɔ̀ɔi dâi mái + kráp/kâ)
– می‌تونی لطفاً کمکم کنی؟ - ขอยืมปากกาหน่อยได้มั้ย + ครับ/ค่ะ
کو یوم باکا نوی دای مای کراپ / کا (kɔ̌ɔ yʉʉm bpàak-gaa nɔ̀ɔi dâi mái + kráp/kâ)
– می‌تونم لطفاً یه خودکار قرض بگیرم؟ (ازت)
استفاده از کلمه “کمک” (ช่วย – chûai) در ابتدای جمله:
در درخواست‌های مودبانه، رایج است که جمله را با «چوی» ช่วย (chûai – کمک) شروع کنیم. در پایان این عبارات، معمولاً از کلمات نوی หน่อย (nɔ̀ɔi) یا «دوی» ด้วย (dûai) برای مؤدبانه‌تر شدن استفاده می‌شود.
مثال‌ها:
- ช่วยถอดรองเท้าด้วย
(chûai tɔ̀ɔt rɔɔng táao dûai)
– لطفاً کفش‌هات رو دربیار. - ช่วยเปิดขวดนี้ให้ด้วย
(chûai bpə̀ət kùat níi hâi dûai)
– لطفاً این بطری رو باز کن برام. - ช่วยเอานี้ใส่ถุงให้หน่อย
(chûai ao níi sài tʉ̌ng hâi nɔ̀ɔi)
– لطفاً اینو برام توی کیسه بذار.
این نوع جملات بسیار رایج، مؤدب و دوستانه هستند و استفاده از آن‌ها باعث می‌شود مؤثرتر و محترمانه‌تر با مردم تایلند ارتباط برقرار کنید.
درخواست‌های مؤدبانه‌ی نوشتاری به زبان تایلندی
این‌ها نمونه‌هایی هستند که ممکن است روی تابلوها یا در اعلان‌های عمومی ببینید، اما هرگز در مکالمه‌ی روزمره استفاده نمی‌شوند.
- กรุณาถอดรองเท้า
(gà-rú-naa tɔ̀ɔt rɔɔng táao)
– لطفاً کفش‌هایتان را دربیاورید. - กรุณาอย่ารบกวน
(gà-rú-naa yàa róp guan)
– لطفاً مزاحم نشوید / لطفاً ایجاد مزاحمت نکنید. - กรุณาถอดหมวกกันน็อก
(gà-rú-naa tɔ̀ɔt mùak gan nɔ́k)
– لطفاً کلاه ایمنی خود را بردارید. (مانند تابلوها در ورودی فروشگاه یا اداره)
عبارت گارونا กรุณา (gà-rú-naa) معادل رسمی‌تر “لطفاً” است که بیشتر در متن‌های نوشتاری و رسمی به کار می‌رود و در مکالمه‌ی روزمره تایلندی جایگاهی ندارد.
