روز آسالهابوچا سال ۲۰۲۵ مطابق با پنجشنبه ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۵ (شب چهاردهم تا شب پانزدهم ماه هشتم قمری) است. این روز یکی از مناسبتهای مهم آیین بودایی به شمار میآید که مردم تایلند باید از آن آگاه باشند. این روز، تعطیل رسمی برای کارمندان دولت، شرکتهای دولتی، مؤسسات مالی و بخش خصوصی در تایلند است.
روز آسالهابوچا با شب ماه کامل در ماه هشتم پیش از آغاز فصل باران (پوریما واصه) مصادف میشود. این فصل از شب اول تاریک ماه هشتم در سالهایی که سال کبیسه نیست، شروع میشود و تا شب ۱۵ ماه یازدهم ادامه دارد.
این روز مصادف با سالروز نخستین موعظه بودا، موسوم به سوتِرای گردش چرخ دارما (Dhammacakkappavattana Sutta) است که در سال اول پس از روشنضمیری ایشان برای پنج همراه ریاضتکش (پنجواجرا) در جنگل ایسیپاتانا، نزدیک شهر واراناسی، ایراد شد.
در پی این موعظه، یکی از پنج همراه یعنی کُندانیا به چشم دارما (بینش به حقیقت یا صراط ورود به سدهپانا) دست یافت، یعنی درک حقیقت اینکه “هر آنچه زاده میشود، محکوم به نابودیست”. وی پس از آن، تقاضای رهبانیت کرد و نخستین راهب آریایی آیین بودا شد. بدین ترتیب، سه گوهر بودایی یا تریراتنا بهصورت کامل شکل گرفت:
- بودا
- دارما (تعالیم بودا)
- سانگا (جماعت راهبان)
بر اساس اطلاعات منتشرشده از اداره ملی بودیسم تایلند، محتوای اصلی نخستین موعظه بودا شامل دو اصل بنیادین است:
۱. راه میانه (ماجیمه پاتیپدا)
یعنی شیوهای متعادل و درست برای زیستن، بدون افراط و تفریط.
بودا دو نوع افراط را توضیح داد:
- ریاضت و آزار جسم و ذهن: مانند خودآزاری، ترک لذت و فشار بیهوده بر خود.
- غرق شدن در لذتهای حسی: مانند تعلق شدید به صدا، بو، مزه، ظاهر و لذتهای دنیوی.
برای پرهیز از این افراطها، باید راه میانه را در پیش گرفت که شامل هشت اصل شریف یا راه هشتگانه آریایی است:
۱. دیدگاه درست (سامّا دِیتی)
۲. نیت درست (سامّا سانگاپا)
۳. گفتار درست (سامّا واچا)
۴. کردار درست (سامّا کامانتا)
۵. معاش درست (سامّا آجیوا)
۶. تلاش درست (سامّا وایاما)
۷. آگاهی درست (سامّا ساتی)
۸. تمرکز درست (سامّا سامادی)
۲. حقایق چهارگانه آریایی (آریا سچا ۴)
۱. دوکّه: رنج یا نارضایتی در جسم و ذهن
۲. سامودایا: علت پیدایش رنج
۳. نیرودَه: نابودی رنج
۴. ماگّا: مسیر رسیدن به رهایی از رنج
برگزاری روز آسالهابوچا در تایلند
برای نخستین بار، روز آسالهابوچا در سال ۲۵۰۱ (۱۹۵۸ میلادی) توسط پرا تامماکوساچارین (چاپ آنوجاری) بهعنوان مناسبت مهم بودایی در تایلند پیشنهاد شد.
وی که در آن زمان معاون وزیر آموزش بودایی بود، به شورای راهبان پیشنهاد داد تا این روز که مصادف با نخستین موعظه بودا است، بهعنوان روز “چرخ دارما” نیز شناخته شود و به مناسبتهای دینی رسمی افزوده شود. شورای راهبان این پیشنهاد را پذیرفت و در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ اعلامیهای رسمی برای تعیین روزهای مذهبی صادر کرد.
در همان روز، اداره سَنگا (اداره عالی راهبان) مقررات اجرای این مراسم را به تمام معابد کشور ابلاغ کرد.
فعالیتهای روز آسالهابوچا
فعالیتها به دو دسته تقسیم میشود:
برای راهبان:
- برگزاری مراسم در معابد
- سخنرانی درباره سوتِرای گردش چرخ دارما
برای مردم بودایی:
- شرکت در مراسم نذر صبحگاهی و غذا دادن به راهبان
- رفتن به معبد برای گرفتن روزه یا رعایت پنج اصل اخلاقی
- دادن صدقه یا سَنگادانا
- شنیدن خطابه بودایی
- شرکت در مراسم گردش با شمع در اطراف سالن اصلی عبادت (ویهارن) در شب