تایلند در تلاش است لباس سنتی خود را در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت برساند، اما نگرانیهایی در خصوص تلاش همزمان کامبوج برای ثبت سنتهای عروسی خود مطرح شده که گفته میشود در آن تصاویر لباسهای تایلندی استفاده شده است.
اختلاف فرهنگی بالقوهای در حال شکلگیری است؛ زیرا تایلند آماده میشود تا لباس سلطنتی سنتی (چوت تای پرا راتچانیوم) خود را برای بررسی و ثبت به عنوان میراث فرهنگی ناملموس بشریت در سال ۲۰۲۶ به یونسکو ارائه دهد.
این اقدام با غرور ملی در تایلند همراه شده، اما همزمان نگرانیهایی در حال افزایش است؛ چرا که کامبوج هم تلاش میکند سنتهای عروسی خود را به عنوان میراث جهانی ثبت کند و ظاهراً در اسناد ارسالی، تصاویر و اشارههایی به لباس تایلندی وجود دارد.
این موضوع در صفحات پرطرفدار شبکههای اجتماعی، از جمله صفحه «آسهآن نگاه به تایلند» (ASEAN Mong Thai) مطرح شده است. این صفحه با استناد مستقیم به وبسایت یونسکو تأیید کرده که «لباس سلطنتی سنتی تایلند در نشست ثبت آثار سال آینده (۲۰۲۶) در قالب میراث فرهنگی ناملموس بررسی خواهد شد.»
در این توضیح تأکید شده که این اقدام با ثبت «سایت میراث جهانی» که صرفاً مربوط به مکانها است تفاوت دارد، اما از نظر اعتبار و جایگاه در دستهبندیهای یونسکو همسنگ است.
با این حال، اکنون توجهها به پرونده کامبوج جلب شده است. صفحه فیسبوک «مشتری خدای ماست» از وزارت فرهنگ تایلند خواست فوراً اقدام کند؛ چرا که کامبوج در پرونده خود برای ثبت سنتهای عروسی ظاهراً از تصاویر لباس تایلندی بهره برده است.
این صفحه نوشته:
«کامبوج در حال آمادهسازی ارسال پرونده “سنتهای عروسی” خود به یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس است. با این حال، گفته میشود اسناد این پرونده شامل تصاویر و اطلاعاتی درباره “لباس تایلندی” است که نگرانی و بحثهای زیادی را درباره تلاشی برای گنجاندن فرهنگ تایلند در این سند ایجاد کرده.»
این موضوع موجب نگرانی قابلتوجهی در میان کارشناسان و افکار عمومی تایلند شده؛ بهویژه با توجه به تلاشهای پیشین کامبوج برای انتساب برخی عناصر و سنتهای فرهنگی مشترک یا مشابه به خود.
استفاده از تصاویر لباس تایلندی در پرونده سنتهای عروسی کامبوج ممکن است به گونهای تفسیر شود که گویی لباس تایلندی بخشی جداییناپذیر از فرهنگ کامبوج یا مرتبط با آن است.
وزارت فرهنگ تایلند و سازمانهای ذیربط اکنون انتظار میرود این موضوع را با دقت پیگیری کنند.
خواست عمومی این است که این نهادها مدارک تاریخی و فرهنگی کافی آماده کنند تا هویت منحصربهفرد لباس و سنتهای عروسی تایلندی را اثبات کنند.
اقدام دیپلماتیک یا ارتباط مستقیم با یونسکو نیز ممکن است برای حفاظت از حقوق فرهنگی تایلند ضروری باشد.