تعرفه ۳۶ درصدی تعیین‌شده از سوی دونالد ترامپ برای تایلند همچنان بدون تغییر باقی مانده است، در حالی که تعرفه ویتنام به ۲۰ درصد کاهش یافته است. کارشناسان هشدار داده‌اند که این تفاوت می‌تواند تایلند را در موقعیت رقابتی ضعیفی قرار دهد. این تعرفه‌های جدید در قالب نامه‌ای از رئیس‌جمهور ترامپ به کشورهای مختلف اعلام شده و از اول آگوست ۲۰۲۵ اجرایی خواهند شد.
تایلند در هفته‌های باقی‌مانده تا مهلت تعیین‌شده در اول آگوست فرصت دارد تا با ایالات متحده وارد مذاکرات شود و تلاش کند فشار این تعرفه را کاهش داده و نرخ خود را به سطح تعرفه ۲۰ درصدی ویتنام نزدیک کند.
تعرفه‌های جدید ترامپ برای شرکای تجاری جهانی از اول آگوست اجرایی می‌شود. نرخ نهایی تعرفه‌ها به شرح زیر است:
- ژاپن: در ابتدا با افزایش تعرفه +۲۴٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۵٪ تعیین شده است، و ۴.۵٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- کره جنوبی: در ابتدا با افزایش تعرفه +۲۵٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۵٪ تعیین شده است، و ۴.۰٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- ویتنام: در ابتدا با افزایش تعرفه +۴۶٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۰٪ کاهش یافته است، و ۳.۹٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- تایلند: در ابتدا تعرفه +۳۶٪ تعیین شده بود، اکنون همان تعرفه +۳۶٪ تأیید شده است، و ۱.۹٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- مالزی: در ابتدا با افزایش تعرفه +۲۴٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۵٪ تعیین شده است، و ۱.۶٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- اندونزی: در ابتدا با افزایش تعرفه +۳۲٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۳۲٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- آفریقای جنوبی: در ابتدا با افزایش تعرفه +۳۰٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۳۰٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- کامبوج: در ابتدا با افزایش تعرفه +۴۹٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۳۶٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- بنگلادش: در ابتدا با افزایش تعرفه +۳۷٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۳۵٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- قزاقستان: در ابتدا با افزایش تعرفه +۲۷٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۵٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- تونس: در ابتدا با افزایش تعرفه +۲۸٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۲۵٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- صربستان: در ابتدا با افزایش تعرفه +۳۷٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۳۵٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- لائوس: در ابتدا با افزایش تعرفه +۴۸٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۴۰٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
- میانمار: در ابتدا با افزایش تعرفه +۴۴٪ تهدید شده بود، اکنون تعرفه به +۴۰٪ تعیین شده است، و کمتر از ۱٪ از واردات ایالات متحده را شامل می‌شود.
در حالی که نرخ تعرفه تایلند همچنان در سطح ۳۶٪ باقی مانده، این کشور اکنون با فشار فزاینده‌ای برای مذاکره جهت دستیابی به توافقی بهتر روبروست؛ چرا که کشورهایی مانند ویتنام، شرایط مطلوب‌تری را به دست آورده‌اند. تعرفه ۳۶ درصدی، پیش‌بینی می‌شود فشار بیشتری بر صنایع صادرات‌محور تایلند وارد کند و باعث شود سرمایه‌گذاران خارجی پایگاه‌های تولیدی خود را به کشورهایی با تعرفه پایین‌تر منتقل کنند که در نتیجه آن، مزیت رقابتی تایلند بیش از پیش تضعیف خواهد شد.
نشانه‌ای از نارضایتی آمریکا
کب‌ساک پوتراکول، اقتصاددان و کارشناس سیاست کلان اقتصادی، در صفحه شخصی فیسبوک خود نوشت که تعرفه ۳۶ درصدی برای تایلند — همان نرخ دور اول — نشانه‌ای هشداردهنده است مبنی بر اینکه پیشنهادهایی که تایلند به آمریکا ارائه داده، نتوانسته رضایت آن کشور را جلب کند. از منظر ترامپ، این هم یک «توافق خوب» محسوب نمی‌شود. کب‌ساک تأکید کرد که تایلند باید «درس خود را بهتر بخواند» و دوباره به میز مذاکره بازگردد، در غیر این صورت نتیجه ممکن است همان چیزی شود که ترامپ در ۲ آوریل اعلام کرده بود.
کب‌ساک اشاره کرد که ممکن است آمریکا از موضع خود عقب‌نشینی نکند، زیرا بازار پیشاپیش از این ارقام مطلع شده و کسب‌و‌کارهای آمریکایی نیز ۹۰ روز زمان داشته‌اند تا خود را تطبیق دهند. مگر اینکه در ۲–۳ روز آینده، بازار سهام آمریکا افت قابل‌توجهی را تجربه کند، تغییر نظر ترامپ دشوار خواهد بود.
او همچنین افزود که تایلند در مقایسه با رقبای خود در موضع ضعف قرار دارد. اگر ویتنام با تعرفه ۲۰ درصدی و مالزی با ۲۵ درصدی مواجه باشند، تایلند با هزینه مالیاتی ۱۰ تا ۱۶ درصدی بالاتر روبرو می‌شود. این موضوع تأثیر شدیدی بر صادرکنندگان خواهد داشت، زیرا شرکای تجاری ممکن است ترجیح دهند کالاهای مورد نیاز خود را از کشورهایی با هزینه کمتر تهیه کنند.
در مورد تأثیر بر سرمایه‌گذاری نیز، کب‌ساک معتقد است که هزینه‌های مالیاتی بالاتر در تایلند نسبت به رقبا، به شدت تصمیم سرمایه‌گذاران خارجی را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، زیرا آن‌ها ممکن است تصمیم بگیرند کارخانه‌های خود را در کشورهایی با نرخ مالیات پایین‌تر، مانند ویتنام، راه‌اندازی کنند.
۵ راهکار «داد و ستد» برای مقابله با تعرفه‌های ترامپ
پیپات لوئنگ‌نارئومیت‌چای، مدیرعامل و اقتصاددان ارشد گروه مالی Kiatnakin Phatra، در صفحه فیسبوک شخصی خود نوشت که مذاکره برای رسیدن به یک توافق «برد-برد» با ترامپ کار دشواری است. این وضعیت نیازمند رویکردی «بر پایه داد و ستد» است؛ به این معنا که تایلند باید تأثیر هر گزینه را به دقت بررسی کرده و اقدامات جبرانی مناسبی بیابد. راهبردهای پیشنهادی او به شرح زیر است:
۱. درک دقیق خواسته‌های آمریکا، به‌ویژه مواردی که ویتنام با آن‌ها موافقت کرده است، از جمله: باز کردن بازار به روی محصولات آمریکایی، کاهش تعرفه واردات، حذف موانع غیرتعرفه‌ای، و حل مسئله «انتقال مجدد کالا» (transshipment). تایلند باید تأثیر و هزینه‌های هر یک از این گزینه‌ها را به‌دقت ارزیابی کرده و راه‌حلی عملی برای موضوع انتقال مجدد بیابد.
۲. آزادسازی تدریجی بازار و ارائه اقدامات جبرانی، به‌ویژه در بخش کشاورزی که بیشترین آسیب را می‌بیند.
۳. افزایش رقابت‌پذیری و جذب سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری و صنایع با ارزش‌افزوده بالا، از جمله: ارائه مشوق برای تحقیق و توسعه (R&D)، اعتبار مالیاتی برای تولید قطعات خودروهای برقی، سخت‌افزار هوش مصنوعی، و مراکز داده. این برنامه باید شامل ارتقای مهارت نیروی کار در حوزه‌های دیجیتال و رباتیک برای افزایش میانگین دستمزد و بهره‌وری نیز باشد.
۴. تشکیل «اتاق جنگ اقتصادی» با مشارکت نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی، وزارت کشاورزی و بخش خصوصی، برای تصمیم‌گیری‌های سریع و ارسال سیگنال روشن به آمریکا و سرمایه‌گذاران مبنی بر اینکه تایلند متعهد به اقدام است.
۵. توسعه بازارهای صادراتی از طریق بهره‌گیری از توافق‌نامه‌های تجاری مانند RCEP، CPTPP و GCC و تسریع در امضای توافق‌های تجارت آزاد (FTA) با اقتصادهای بزرگ مانند اتحادیه اروپا، برای کاهش وابستگی به بازار آمریکا و تنوع‌بخشی به ریسک‌های صادراتی.
کورْن چاتیکاوانیج، وزیر دارایی پیشین تایلند، اظهار داشت که مذاکره با ترامپ بسیار چالش‌برانگیز است. ایالات متحده آمریکا از همان ابتدا دست بالا را دارد، و در حالی که دولت ما به‌دنبال یک وضعیت برد-برد است، ترامپ این‌طور می‌بیند که ما برای مدت زیادی از آن‌ها سوءاستفاده کرده‌ایم. حالا نوبت آن‌هاست که «برنده» شوند تا این بی‌عدالتی را جبران کنند — تیم ما نتوانست شرایط را به‌درستی تحلیل کند.
کورْن گفت که دلیل اینکه ویتنام توانسته تعرفه واردات را به صفر درصد کاهش دهد، این است که آن‌ها در تمام بخش‌ها رقابتی‌تر و آماده‌تر از ما برای رقابت هستند.
او گفت:
«سؤال این است که در این مذاکرات، ما هنوز سعی داریم از چه کسانی محافظت کنیم؟ آیا این محافظت ارزش سختی‌هایی که بر صادرکنندگان وارد می‌شود و ضرر درآمدی که نصیب کشور می‌گردد را دارد؟»
کورْن پیشنهاد کرد که دولت باید کل بودجه سال ۲۰۲۵ را بازنگری کند، چه از لحاظ منابع درآمدی و چه از لحاظ هزینه‌ها. او هشدار داد که اگر دولت به روش فعلی ادامه دهد، مردم تایلند با دشواری‌های شدیدی روبه‌رو خواهند شد.
دوم اینکه، باید به تأثیر این وضعیت بر تراز حساب جاری کشور توجه کرد. اگر شروع به تجربه کسری مداوم کنیم در حالی که سرمایه‌گذاری خارجی کاهش می‌یابد، این موضوع نگران‌کننده خواهد بود.
او گفت:
«موضوع ثبات مالی اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. در این مقطع، ما باید رئیس جدید بانک مرکزی تایلند را انتخاب کنیم. دیدگاه و نگرش رئیس جدید نقش حیاتی‌ای در ایجاد اعتماد نسبت به آینده مالی کشور ایفا خواهد کرد.»
