نامهایی که به کودکان در تایلند و دیگر کشورهای جنوبشرقی آسیا داده میشود، بر اساس سنتهایی خاص و منحصر به هر کشور در این منطقه هستند. برخی از این سنتها به ترتیب تولد یا زمان تولد کودک مربوط میشوند، در حالی که در برخی فرهنگها، والدین نامی را بر اساس ویژگیهایی که برای فرزندشان آرزو دارند انتخاب میکنند.
درک نامهای آسیایی میتواند تجربهای جذاب باشد، بهویژه برای کسانی که با سنتهای نامگذاری در فرهنگهای مختلف آشنا نیستند.
مطالعه عمیقتر درباره ریشهها و معانی این نامها، گنجینهای از تاریخ و میراث فرهنگی را آشکار میکند.
«آسیا فوقالعاده است!» دانیل، مهاجر آمریکایی ساکن بانکوک، با هیجان میگوید.
«بعد از زندگی در مناطق مختلف این منطقه برای سالها، حالا با نامهایی که مختص هر کشور آسیایی هستند آشنا شدهام. این روزها معمولاً میتوانم فقط با شنیدن نام یک نفر، ملیتش را تشخیص دهم. این نامها آنقدر متمایز هستند.»
خانواده در اولویت است
در بسیاری از فرهنگهای جنوبشرقی آسیا، خانواده و همچنین تبار و نیاکان، اهمیت زیادی دارند.
«نام خانوادگی از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود»، دکتر ویتا روبلس، استاد جامعهشناسی، به Thai PBS World میگوید.
«نام خانوادگی قبل از نام کوچک قرار میگیرد، زیرا نام خانوادگی مهمتر از نام کوچک تلقی میشود. این سنت ماهیتی پدرسالارانه دارد و معمولاً از سمت پدر خانواده به نسلهای بعدی منتقل میشود.»
او در ادامه توضیح میدهد:
«نامهای کوچک یا همان نامهای نخست نیز در فرهنگ جنوبشرقی آسیا و در کل آسیا اهمیت زیادی دارند. انتخاب نام کوچک بر اساس سنتها و باورهای ریشهدار انجام میشود. والدین ممکن است نامی را بر اساس معنا یا ویژگیهایی که میخواهند فرزندشان داشته باشد انتخاب کنند.»
«در برخی فرهنگها، سنتهای نامگذاری بر اساس ترتیب تولد یا زمان تولد کودک است. در عین حال، سنتهای دیگری نیز در منطقه وجود دارند که منحصر بهفرد و بنابراین بسیار جالب توجه هستند.»
نام چه معنایی دارد؟
در تایلند، نامهای کوچک به صورت تصادفی انتخاب نمیشوند. «ما معمولاً برای نامگذاری کودکان با راهبان بودایی مشورت میکنیم. هر نام باید معنای خاصی داشته باشد»، یک فرد محلی میگوید.
«جنسیت، تاریخ تولد، و زمان تولد نیز عواملی تعیینکننده هستند. گاهی نام بر اساس آرزوهایی است که والدین برای آینده کودک دارند.»
برخی تایلندیها نامهای کوچکی دارند که طولانی و تلفظ آنها دشوار است. «یکی از دلایل این است که ما نمیخواهیم نامی عمومی داشته باشیم، پس برای منحصر بهفرد شدن، چند هجای اضافی اضافه میکنیم.»
این موضوع، اهمیت لقبها (nickname) را در فرهنگ تایلندی برجسته میکند. «بیشتر نامهای کوچک ما طولانی و تلفظ آنها برای خارجیها دشوار است. برای جبران این موضوع، لقب یا نام مستعار انتخاب میکنیم. البته انتخاب لقب هم بر اساس سنتهایی است.»
«لقبها ارتباط اجتماعی را آسانتر میکنند. والدین بهطور تصادفی آن را انتخاب میکنند و ممکن است نسخه کوتاهشدهای از نام اصلی یا کاملاً متفاوت از آن باشد.»
«ممکن است کلمهای باشد که به ظاهر فیزیکی اشاره دارد، یا نام حیوان، گل یا میوهای باشد. قاعده کلی این است که لقب باید بسیار کوتاه و ترجیحاً یک هجایی باشد.»
تغییر سنتها
نوئنگ، خبرنگار تایلندی، میگوید: «در گذشته، نامهای تایلندی کوتاه و ساده بودند.»
«در زمانهای باستان، نوزادان معمولاً بر اساس ترتیب تولد نامگذاری میشدند. بعداً این روند تغییر کرد و نامگذاری بر اساس ویژگیهای ظاهری کودک رایج شد. سپس، نامهایی انتخاب میشدند که نماد اشیای باارزش یا ویژگیهای تحسینبرانگیز بودند.»
امروزه، لقبهای مدرن تایلندی از منابع مختلفی گرفته میشوند. هنگامی که تایلندیها به سن بزرگسالی میرسند، تغییر یا اضافه کردن لقب چندان غیرمعمول نیست.
نامهای محبوب دیگر الزاماً کوتاه نیستند و لقبهای دوکلمهای نیز بهطور فزایندهای محبوب شدهاند.
«امروزه انتخاب لقب بیشتر به سلیقه شخصی مربوط است. برخی همچنان از سنتهای قدیمی پیروی میکنند، اما تعداد بیشتری از مردم لقبهایی را انتخاب میکنند که برایشان خوشآهنگ باشد»، نوئنگ اضافه میکند.
سنتهای نامگذاری در دیگر نقاط منطقه نیز تغییر کردهاند.
«برای مثال در ویتنام، سنت استفاده از نام میانی برای نشان دادن ترتیب فرزندان اکنون جای خود را به انتخاب نامهایی با بار معنایی شاعرانه یا مثبت داده است.»
«در کامبوج، مردم در گذشته از نام پدربزرگ پدری خود به عنوان نام خانوادگی استفاده میکردند. اما امروزه، استفاده از نام خانوادگی پدر مطابق با سنتهای غربی رایج شده است.»
«در سالهای اخیر در اندونزی، روندی به سمت اسلامیتر شدن در جریان است و مردم بهجای نامهای جاوهای، باتاک یا مالایی، نامهایی با ریشه عربی انتخاب میکنند.»
«در فیلیپین، استفاده از تقویمهای مسیحی و نامگذاری کودکان بر اساس نام قدیسان کاتولیک رومی، بهتدریج در حال فراموشی است»، پروفسور روبلس میگوید.
او در پایان میافزاید: «سنتهای نامگذاری نمایانگر تار و پود غنی از تاریخ و فرهنگ هستند که ریشه در باورها و سنتها دارند. تماشای تغییر این سنتها در گذر زمان، دیدگاههای جذابی درباره تأثیر جهانیشدن بر هویت ما، هم به عنوان افراد و هم به عنوان ملتها، ارائه میدهد.»