تایلند و کامبوج به توافقی تاریخی در زمینه طرح آتشبس ۱۳ مادهای دست یافتند که با هدف کاهش تنشها در مرز مشترک دو کشور و تقویت صلح میان آنها طراحی شده است.
این توافقنامه بعد از سه روز مذاکرات فشرده در سطح مقامات رسمی، عصر پنجشنبه (۷ اوت ۲۰۲۵) در جلسه ویژه کمیته مرزی عمومی (GBC) در کوالالامپور نهایی شد.
هیئت تایلند به ریاست ژنرال ناتاپون نارکپانیت، معاون وزیر دفاع تایلند، در نقش وزیر دفاع موقت (به دلیل خالی بودن این سمت) در این جلسه حضور داشت. همتای کامبوجی او، ژنرال تی سیها نیز در جلسه شرکت داشت.
همچنین ناظران بینالمللی از کشورهای چین، ایالات متحده و مالزی (به عنوان رئیس دورهای آسهآن در سال جاری) نیز در این نشست حضور داشتند.
رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح مالزی بهعنوان تسهیلگر مذاکرات عمل کرد و نقش بیطرفانهای بین دو کشور ایفا نمود.
پس از بیش از یک ساعت مذاکره، تایلند و کامبوج بهطور مشترک پروتکل آتشبس ۱۳ مادهای را تصویب کردند.
چارچوب جدید این توافقنامه بر مبنای توافقنامه پیشین ۷ مادهای که در سطح فرماندهی نظامی منطقهای بررسی شده بود طراحی گردیده و با همکاری نهادهای ذیربط تایلند و دبیرخانه GBC کامبوج تدوین شده است. از جمله مفاد کلیدی آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آتشبس کامل و بدون قید و شرط
- تدابیر حفاظتی برای غیرنظامیان
- توقف هرگونه اعزام یا جابهجایی نیروها
- تسهیل بازگشت آوارگان
- تشکیل تیم هماهنگی سریع دوجانبه با چهار نماینده از هر طرف برای تضمین ارتباط مستمر و حل فوری تنشها
- تعهد به خودداری از هرگونه تحریک، نقض توافقنامهها یا ورود به خاک طرف مقابل
نسخه کامل متن انگلیسی این توافقنامه در این اینجا قابل مشاهده است.
هر دو کشور ابراز امیدواری کردند که این توافق به صلح پایدار در مناطق مرزی منجر شود و همزیستی مسالمتآمیز میان ملتهای آنها را تقویت کند.
ژنرال ناتاپون و ژنرال تی سیها این سند را بهطور رسمی امضا کردند و بدین ترتیب نتیجه سه روز مذاکره به اجماع نهایی رسید. تایلند همچنین بار دیگر حمایت خود را از سازوکارهای دوجانبه برای حل مسالمتآمیز اختلافات تأیید کرد.
پیشتر در همان روز، ژنرال ناتاپون با نخستوزیر مالزی، انور ابراهیم، در پوتراجایا دیدار و گفتگو کرد و از نقش مالزی بهعنوان رئیس آسهآن و تلاشهای آن در پیشبرد صلح منطقهای و تسهیل مذاکرات GBC قدردانی کرد.
در این دیدار، تایلند بر موضع قاطع خود برای حل اختلافات مرزی از طریق روشهای صلحآمیز، پایبندی به قوانین بینالمللی و احترام متقابل به حاکمیت ملی تأکید کرد؛ طبق اعلام سخنگوی دولت، جیرایو هونگساب.
ژنرال سونگویت نونپاکدی (رئیس ستاد کل نیروهای مسلح)، ژنرال تونگچای رودیوی (رئیس ستاد ارتش)، دریاسالار فایروج فوئنگچان (رئیس ستاد نیروی دریایی) و ژنرال واچاراپول موانگنوی (رئیس ستاد نیروی هوایی) نیز به همراه مقامات وزارتخانههای امور خارجه و کشور و نمایندگان نهادهای کلیدی امنیت ملی در این نشست حضور داشتند.
ناظران آسهآن
مقامات دفاعی تایلند و کامبوج توافق کردند که ناظران آسهآن اجازه داشته باشند از مناطق مورد اختلاف در مرز بازدید کرده و اطمینان حاصل کنند که درگیریها از سر گرفته نخواهد شد.
این توافق پس از یک درگیری پنجروزه خونین که در ۲۸ ژوئیه با آتشبس پایان یافت، حاصل شد؛ درگیریهایی که شدیدترین در نوع خود در بیش از یک دهه اخیر بودند و شامل تبادل آتش توپخانه و حملات هوایی جنگندهها میشدند؛ دستکم ۴۳ نفر (نظامی و غیرنظامی) در این درگیریها جان خود را از دست دادند و بیش از ۳۰۰ هزار نفر در دو سوی مرز آواره شدند.
علیرغم تلاشهای دیپلماتیک چین و مالزی برای مهار تنشها، درگیریها ادامه داشت. رهبران دو کشور تنها زمانی پای میز مذاکره نشستند که رئیسجمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرد مذاکرات تجاری تا زمان برقراری صلح ادامه نخواهد یافت.
ژنرال ناتاپون در نشست خبری پس از جلسه اعلام کرد: «تیم ناظر از وابستگان نظامی آسهآن مستقر در تایلند و کامبوج تشکیل خواهد شد که ریاست آن بر عهده مالزی است. ناظران خارجی مستقر در هر کشور از عبور از مرز خودداری خواهند کرد.»
او افزود: «تایلند و کامبوج کشورهای همسایهای هستند با مرز مشترک، که امکان فاصله گرفتن از یکدیگر وجود ندارد… این توافق به مردم ما اجازه میدهد به زندگی مسالمتآمیز بازگردند.»
در بیانیهای مشترک، تایلند و کامبوج اعلام کردند که مذاکرات بیشتری در دو هفته آینده و بار دیگر در ماه آینده برگزار خواهد شد.