فروش خودرو در سال ۲۰۲۵ ممکن است به ۶۰۰ هزار دستگاه برسد که نسبت به ۵۷۰ هزار دستگاه در سال ۲۰۲۴ افزایش نشان می‌دهد. ثبت‌نام خودروهای برقی (EV) طی ۷ ماه نخست سال به ۶۶ هزار دستگاه رسید و سهم بازار را به سمت ۲۰٪ سوق داد.
بازار خودروی تایلند در سال ۲۰۲۵ همچنان کاهش اندکی نسبت به سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد، اما چشم‌انداز کلی رو به بهبود است و انتظار می‌رود فروش سالانه به حدود ۶۰۰ هزار دستگاه برسد که در مقایسه با ۵۷۰ هزار دستگاه سال گذشته رشد دارد.
با این حال، بخش خودروهای برقی (EV) با سرعت بیشتری در حال گسترش است. در هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵، تعداد ثبت‌نام خودروهای برقی به ۶۶ هزار دستگاه رسید که تقریباً برابر با کل فروش سال ۲۰۲۴ (۶۷ هزار دستگاه) است. اکنون توجه‌ها به این موضوع جلب شده است که آیا خودروسازان می‌توانند شرایط طرح‌های حمایتی دولت تحت عنوان EV3.0 و EV3.5 را برآورده کنند یا خیر؛ طرح‌هایی که الزام می‌کنند تولید داخلی در مهلت مقرر جایگزین واردات شود. اداره مالیات غیرمستقیم (Excise Department) به‌طور جدی برخی تولیدکنندگانی را که در معرض خطر عدم تحقق اهداف هستند، زیر نظر دارد و از آنان خواسته است گزارش‌های ماهانه تولید و فروش ارائه کنند.
پونگساک لرترودیواتاناوونگ، معاون مدیرعامل شرکت MG Sales (Thailand) Co., Ltd. اعلام کرد MG اطمینان دارد مشکلی نخواهد داشت. هدف این شرکت برای تولید جبرانی ۲۰ هزار دستگاه است که تاکنون ۱۰ هزار دستگاه آن تکمیل شده است. او گفت: «اینکه تولیدکنندگان بتوانند به هدف جبرانی برسند یا نه، بستگی به ظرفیت تولید و بازاریابی آنها دارد. آنهایی که فروش بالایی دارند جای نگرانی ندارند، زیرا بازار پشتیبانی‌کننده را در اختیار دارند.»
تنظیمات مقرراتی برای جلوگیری از جنگ قیمتی
نگرانی‌ها از اینکه برخی تولیدکنندگان ممکن است نتوانند الزامات جبرانی (offset requirements) را برآورده کنند، موجب شد هیئت ملی خودروهای برقی و اداره مالیات غیرمستقیم (Excise Department) اقدام به تسهیل برخی تدابیر کنند. این اقدامات شامل تمدید مهلت‌های EV3.0 در قالب EV3.5، اجازه به تولیدکنندگان برای بازپس‌گیری مزایای قبلاً مطالبه‌شده (از جمله خودروهایی که تحویل داده شده اما هنوز یارانه دریافت نکرده‌اند) و اعطای اعتبار تولیدی ۱٫۵ برابری برای صادرات است. این امر علاوه بر سرعت‌بخشیدن به تحقق اهداف جبرانی، بار یارانه‌ای دولت را نیز کاهش می‌دهد، زیرا خودروهای صادرشده مشمول حمایت ۱۵۰,۰۰۰ باتی به‌ازای هر خودرو تحت طرح EV3.0 نخواهند شد.
با این حال، مقامات نگران‌اند که اگر همه تولیدکنندگان بر تولید داخلی متمرکز شوند اما از صادرات خودداری کنند، بازار داخلی با مازاد عرضه مواجه شود و رقابت شدید قیمتی (Price War) آغاز گردد. پونگساک گفت: «ممکن است مصرف‌کنندگان در کوتاه‌مدت از قیمت‌های پایین‌تر سود ببرند، اما در بلندمدت جنگ قیمتی برای صنعت سالم نیست. اعطای اعتبار صادراتی به تثبیت بازار کمک می‌کند.»
سهم بازار خودروهای برقی به ۱۸٪ رسید
یک منبع ارشد در صنعت خودروسازی فاش کرد که با ثبت‌نام ۶۶,۰۰۰ دستگاه در هفت ماه نخست سال، خودروهای برقی اکنون ۱۷٫۷٪ از کل بازار را به خود اختصاص داده‌اند که نسبت به ۱۱٫۴٪ در سال ۲۰۲۴ رشد چشمگیری نشان می‌دهد. با ادامه این روند، سهم بازار خودروهای برقی می‌تواند در سال ۲۰۲۵ از ۲۰٪ فراتر رود و به بهبود فروش کلی خودروها کمک کند.
محبوبیت روزافزون خودروهای برقی ناشی از افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان ــ که پیش‌تر یک مانع جدی محسوب می‌شد ــ همراه با تنوع بیشتر مدل‌ها، افزایش تعداد نمایندگی‌ها و قیمت بالای سوخت است. خودروهای برقی اکنون از بسیاری خودروهای با موتور احتراق داخلی ارزان‌تر بوده و هزینه‌های نگهداری پایین‌تری نیز دارند.
انتظار می‌رود فروش این خودروها تا پایان سال سرعت بگیرد، زیرا مصرف‌کنندگان برای خرید پیش از اتمام یارانه‌ها شتاب می‌کنند. از سال ۲۰۲۶، یارانه طرح EV3.0 به میزان حداکثر ۱۵۰,۰۰۰ بات به ازای هر خودرو پایان می‌یابد و مالیات غیرمستقیم از ۲٪ به ۱۰٪ افزایش می‌یابد که احتمالاً موجب بالا رفتن قیمت‌ها خواهد شد. در عین حال، بهبود فناوری تولید و حمایت‌های دولتی موجب کاهش هزینه تولید خودروهای برقی شده و دسترسی به آنها را آسان‌تر کرده است.
اگر حمایت‌های دولتی متوقف شود، قیمت خودروهای برقی به‌طور اجتناب‌ناپذیر افزایش یافته و فشار بر مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بیشتر خواهد شد. برای تسهیل این گذار، دولت با اتخاذ تدابیر انعطاف‌پذیر ــ از جمله اعطای اعتبار صادراتی، تمدید مهلت‌های EV3.0 به EV3.5 و امکان بازبینی درخواست‌های یارانه‌ای پیشین ــ در تلاش است تا رشد بازار را با پایداری آن متعادل سازد.
بی‌وای‌دی (BYD) و نِتا (Neta) زیر فشار افزایش تولید جبرانی
در طرح تولید جبرانی خودروهای برقی، تولیدکنندگانی با حجم فروش بالا تحت نظر قرار دارند، زیرا فروش بیشتر به معنای تعهدات سنگین‌تر برای تولید جبرانی است. از سال ۲۰۲۲، همزمان با آغاز طرح EV3.0 و رونق بازار خودروهای برقی تایلند، نِتا و بی‌وای‌دی بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته‌اند. در سال نخست، نتا صدرنشین جدول فروش بود، اما پس از آن بی‌وای‌دی پیشتازی را به دست آورد و همچنان بازار را در اختیار دارد.
نتا که خط تولید قراردادی خود را متوقف کرده، همچنان تحت نظارت اداره مالیات غیرمستقیم قرار دارد، زیرا باید ۱۹,۰۰۰ خودرو دیگر به عنوان تولید جبرانی عرضه کند. در عمل، رسیدن به این هدف تا سال ۲۰۲۵ بعید به نظر می‌رسد. با این حال، از آنجا که برنامه EV3.0 تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۵ ادامه دارد، دولت تنها می‌تواند این وضعیت را از نزدیک رصد کند، به‌ویژه آنکه شرکت مادر چینی نتا شرکای جدیدی به دست آورده و ممکن است به‌زودی فعالیت‌های خود را با قدرت از سر بگیرد.
در مقابل، بی‌وای‌دی به دلیل رشد پایدار فروش و استراتژی روشن تجاری، موقعیت مطمئن‌تری دارد. این شرکت سرمایه‌گذاری عظیمی انجام داده که شامل احداث کارخانه‌ای بزرگ در زمینی به مساحت ۶۰۰ رای در استان رایونگ است. خط تولید این کارخانه رسماً در ۴ ژوئیه ۲۰۲۴ افتتاح شد و اکنون ۶,۰۰۰ کارمند در آن مشغول به کار هستند.
بی‌وای‌دی از زمان ورود به بازار، رهبر بازار خودروهای برقی بوده و در حال حاضر با سهمی معادل ۸٪ در رتبه چهارم بازار کلی خودروهای تایلند قرار دارد؛ پس از تویوتا، ایسوزو و هوندا. این موفقیت، بی‌وای‌دی را با سنگین‌ترین تعهدات تولید جبرانی روبه‌رو کرده است.
بی‌وای‌دی آماده صادرات در سپتامبر
یک منبع در شرکت بی‌وای‌دی تأیید کرد که این شرکت باید ۳۰,۰۰۰ خودروی وارداتی را جبران کند. بخشی از آنها در سال ۲۰۲۴ تولید شده‌اند، اما بخش قابل توجهی در سال جاری باقی مانده است. بی‌وای‌دی خاطرنشان کرد که تولید تنها برای بازار داخلی دشوار است، حتی با وجود افزایش تقاضا.
بنابراین، اقدامات تسهیل‌شده دولت، به‌ویژه امکان محاسبه صادرات با ضریب ۱.۵ برابر در تولید جبرانی، مورد استقبال قرار گرفته است. این انعطاف‌پذیری، برنامه‌ریزی تجاری را ساده‌تر کرده و جایگاه تایلند را به‌عنوان یک قطب جهانی خودروسازی تقویت می‌کند. از همان ابتدا، بی‌وای‌دی کارخانه تایلند خود را به‌عنوان پایگاه صادرات خودروهای فرمان راست طراحی کرده بود که بخشی از یک برنامه سرمایه‌گذاری گسترده به ارزش ۳۰ میلیارد بات در قالب ۹ پروژه است.
با این حال، برای انجام تعهدات جبرانی در زمان مقرر، بی‌وای‌دی معتقد است که صادرات خودروهای فرمان راست به تنهایی کافی نیست. بنابراین شرکت مادر در چین برنامه‌های خود را تعدیل کرده تا تولید خودروهای فرمان چپ را نیز در تایلند اضافه کند و در حال جستجوی بازارهای جدید برای جذب صادرات است. از سپتامبر ۲۰۲۵، خودروهای کارخانه رایونگ بی‌وای‌دی شروع به ارسال به خارج از کشور خواهند کرد. بی‌وای‌دی اطمینان دارد که این اقدام به آن کمک خواهد کرد تا الزامات برنامه EV3.0 را برآورده سازد.
«این یک مسیر درست است — اگر صادرات مجاز نبود، کل تولید به بازار داخلی سرازیر می‌شد و رقابت شدید ایجاد کرده و ساختار بازار را بر هم می‌زد.» این منبع گفت.
وزارت دارایی به دنبال جلوگیری از اشباع بازار
کولایا تانتیتمیت، مدیرکل اداره مالیات غیرمستقیم، اعلام کرد که تسهیل قوانین EV3.0 و EV3.5 به خودروسازان گزینه‌های بیشتری می‌دهد و در عین حال از عرضه بیش از حد که می‌تواند منجر به دامپینگ قیمتی شود، جلوگیری می‌کند.
تا کنون هیچ خودروسازی برای تمدید تولید جبرانی درخواست نداده است، هرچند امکان ارائه درخواست تا دسامبر ۲۰۲۵ باز است. به جز «نتا»، هیچ برند دیگری در حال حاضر در معرض خطر در نظر گرفته نمی‌شود.
ناریت تردستیراسکدی، دبیرکل هیئت سرمایه‌گذاری (BOI) و دبیر هیئت خودروهای برقی (EV Board)، توضیح داد که تمدید مهلت تولید جبرانی در عمل کمبودها را از EV3.0 به EV3.5 منتقل می‌کند. خودروسازان باید از طریق اداره مالیات غیرمستقیم درخواست دهند و چندین شرکت نیز در حال آماده‌سازی برای این کار تا پایان سال هستند.
قوانین به‌روز شده هیئت خودروهای برقی با هدف افزایش کارایی EV3.0 و EV3.5، بهبود نظارت بر یارانه‌ها و هماهنگ‌سازی زمان‌بندی ثبت‌نام با عملیات عملی تدوین شده‌اند. این مقررات همچنین به تولیدکنندگان انعطاف بیشتری در برنامه‌ریزی تجاری می‌دهد — گامی کلیدی برای تبدیل تایلند به یک قطب منطقه‌ای و جهانی تولید خودروهای برقی در چارچوب سیاست 30@30 دولت (۳۰٪ تولید تا سال ۲۰۳۰ باید خودرو برقی باشد).
این انعطاف‌پذیری به‌ویژه از آن جهت اهمیت دارد که بازار جهانی خودروهای برقی همچنان با نوسانات در تقاضا، فناوری و ژئوپولیتیک روبه‌رو است.
